Βασίλης Μόσχης. Μία ιδιαίτερα μοναδική μορφή συγγραφέα.
Συνήθως συγγραφείς βιβλίων γίνονται άνθρωποι που έχουν ταλέντο στο να...
γράφουν, ή επειδή θέλουν να εκφράσουν κάτι ή ακόμα και να έχουν ζωηρή φαντασία,
ή και εκπαιδευτικοί που διαπίστωσαν ότι έφτασαν στο σημείο να αποτυπώσουν τις
εικόνες τους στο χαρτί. Ο κ. Βασίλης Μόσχης είναι μία ιδιαίτερη μορφή και ίσως
και μοναδικός στο είδος του. Είναι ένας συγγραφέας που την ζωή του την πέρασε
πίσω από ένα θρανίο, πίσω από μία έδρα δασκάλου, μπροστά από έναν μαθητή και
ενημερώνοντας τους γονείς του. Μετά από 30 ολόκληρα χρόνια που άσκησε το
λειτούργημα του δασκάλου στην ιδιωτική εκπαίδευση και αφού... υπέγραψε αρκετά
σχολικά εγχειρίδια πήρε την απόφαση να περάσει και στα χέρια των... μεγάλων σε
ηλικία αναγνωστών. Ασχολήθηκε με την πεζογραφία χαρακτηρίζοντάς την «τυραννική
για τον συγγραφέα, ένα βάσανο που όσο γλυκό και υπέροχο είναι, άλλο τόσο είναι
ψυχοφθόρο». Ομως με... όπλο την τεράστια εμπειρία του από τις... μάχες της
διδαχής στα εκπαιδευτήρια δεν θα μπορούσε παρά να πετύχει και μάλιστα στον
απόλυτο βαθμό αφού τα δύο μυθιστορήματα του έγιναν best seller.
Ο Κατερινιώτης συγγραφέας γνωρίζει όσο λίγοι στην Ελλάδα
τις... πληγές της πατρίδας μας. Πληγές που δεν είναι η οικονομική κρίση, ή η
ανεργία, ή το... βόλεμα, ή το Δημόσιο, ή τα κόμματα της πολιτικής και η
Πολιτική γενικότερα. Αυτά είναι τα αποτελέσματα. Πληγή για την σημερινή Ελλάδα
είναι η Εκπαίδευση, η Παιδεία μας. Και επειδή στον χώρο της Παιδείας αλλά και
της Ελλάδας βρίσκεται από την πρώτη μέρα που ο 6χρονος Βασίλης Μόσχης πάτησε το
πόδι του σε Δημοτικό Σχολείο η άποψή του είναι βαρύνουσα και πρέπει να τεθεί
πάρα πολύ σοβαρά υπ’ όψιν όλων μας. Και λόγω αυτής της μακράς πορείας του στην
Εκπαίδευση και στην Παιδεία έχει κάθε δικαίωμα να χρησιμοποιεί βαριές αλλά
πραγματικές και βγαλμένες από την καθημερινή επαφή με τους μαθητές και τους
γονείς: «Σου δίνεται η εντύπωση ότι η Εκπαίδευση αλλά και η Παιδεία βρίσκεται
υπό μόνιμο διωγμό», «Εχουμε εγκαταλειφθεί στην λατρεία ενός κοσμογονικού
παρελθόντος, χωρίς ωστόσο να το συνεχίσουμε και να γευτούμε ένα παρόμοιο
παρόν!», «Δεν μαθαίνουμε από την Ιστορία, την αγνοούμε επιδεικτικά και αυτή
πάντα μας εκδικείται...».
Ποιος, άραγε, μπορεί να διαφωνήσει με τις απόψεις του και
ποιος τολμάει να αντιπαραθέσει κάτι άλλο, ποιο αισιόδοξο. Κανείς. Ο κ. Μόσχης
όμως δεν σταματάει στην... εξέλιξη της Παιδείας μας αλλά την χαρακτηρίζει κιόλα
λέγοντας πως «ο νεοπλουτισμός παρελθόντων ετών οδήγησε σε μια ευημερία που
περιοριζόταν στην επίδειξη, τη μεγαλομανία και τη διασκέδαση. Αυτό ήταν η
παιδεία μας. Στο μεγαλύτερο ποσοστό. Ενα υπερφίαλο lifestyle που ήταν ξένο προς
εμάς, αποδείχτηκε ότι τελικά ήταν και καταστροφικό. Δεν ακολουθήθηκε μια ομαλή
εξελικτική πορεία. Και αυτό ήταν, τώρα πια, η καταστροφή μας!».
Με λίγα λόγια ο κ. Βασίλης Μόσχης συνεχίζει να είναι
δάσκαλος, να είναι μέσα στην Παιδεία, μέσα στην Εκπαίδευση και φαίνεται άριστα
όχι μόνο μέσα από τα λεγόμενά του σε μία συνέντευξη - γροθιά στον... ύπνο του
Ελληνα ως μαθητής, ως αναγνώστης, ως γονέας, ως «ωχαδελφιστή» στην Παιδεία που
του δίνουν αλλά και με τα βιβλία του μέσα από τα οποία μας δίνει -μεταξύ άλλων-
και τις δικές του ερμηνείες για βασικές ανάγκες της ζωής μας όπως το μικρό
πεισματάρικο παιδί που λέγεται έρωτας, για το συναίσθημα που υπάρχει παντού στη
ζωή μας, τον πόνο, αλλά και την αλήθεια που η σκληρή πραγματικότητα την θέλει
να έχει πολλά και διαφορετικά δίκια, ανάλογα από πού κοιτάει ο καθένας.
Ας απολαύσουμε και ας μάθουμε από τον κ. Βασίλη Μόσχη.
«Περιοδικό»: Κύριε Μόσχη στο παρελθόν είχατε ασχοληθεί με τα
παιδαγωγικά βιβλία. Τι σας... έσπρωξε να κάνετε στροφή προς την πεζογραφία;
Βασίλης Μόσχης: Τα πρώτα μου βιβλία, που αφορούσαν στην
διδασκαλία της αγγλικής γλώσσας, ήταν ίσως μια προκάλυψη για το επόμενο βήμα. Η
συγγραφή απαιτεί μια απροκάλυπτη έκθεση και αυτό αρκετές φορές είναι ένας
ανασταλτικός παράγοντας για το πρώτο βάπτισμα του πυρός. Η συγγραφή σχολικών
εγχειριδίων είναι ανώδυνη. Η πεζογραφία είναι τυραννική για τον συγγραφέα.
Ανοίγει την ψυχή του και την εκθέτει στην κοινή θέα. Αν δεν γίνει αυτό, τότε
είναι μια αποτυχημένη απόπειρα συγγραφής. Στη λογοτεχνία «εκτίθεται», έχει να
παλέψει με τον εαυτό του, με τους ήρωες του, να σαγηνέψει τους αναγνώστες του,
να πείσει ότι η ιστορία που γράφει είναι αληθινή, δεν είναι ψεύτικη. Είναι ένα
βάσανο που όσο γλυκό και υπέροχο είναι, άλλο τόσο είναι ψυχοφθόρο. Είναι μια
περιπέτεια, ένα παιχνίδι με τις λέξεις που σαγηνευτικά δημιουργούν μια
καινούρια ζωή. Ισως άργησα να τολμήσω να ριχτώ μέσα στη δίνη της λογοτεχνίας,
μιας και ήταν ένα όνειρο που γεννήθηκε από το Δημοτικό σχολείο ακόμη. Υπήρχαν
από χρόνια οι συνεργασίες με εφημερίδες και έντυπα που καταλάγιαζαν την
επιθυμία για το γράψιμο. Τα τελευταία χρόνια, το όνειρο δεν μπορούσε άλλο πια
να είναι παραμελημένο και πίεσε όσο μπορούσε για να ανοίξει τα φτερά του μετά
από πολλά χρόνια αναμονής. Τελικά, ήθελε το χρόνο του, να ωριμάσει ακόμη
περισσότερο.
«Π»: Εχετε ήδη γράψει 2 μυθιστορήματα με πολύ μεγάλη
επιτυχία αφού και τα 2 έγιναν best seller. Σίγουρα θα αισθάνεσθε ικανοποίηση,
χαρά, περηφάνια, όμως ποιο είναι το βαθύτερο συναίσθημα που αισθάνεσθε
βλέποντας την ανταπόκριση των αναγνωστών;
Βασίλης Μόσχης: Νιώθω ευτυχής που και τα δυο μυθιστορήματά
μου αγαπήθηκαν από τους αναγνώστες τους. Και φυσικά τα συναισθήματα που γεύτηκα
είναι πολλά και τεράστια. Γράφοντας τη λέξη «τέλος» και δίνοντας το βιβλίο στον
εκδότη σου ξεκινάει μια αγωνία για το ταξίδι του. Ποτέ δεν μπορείς να ξέρεις,
γιατί πρέπει να το νιώσεις, ότι η συγγραφή μπορεί να σου χαρίσει απλόχερα ένα
μεθύσι συγκινήσεων. Βλέπεις ότι οι αναγνώστες σου συμμετέχουν στα γεγονότα,
ταυτίζονται αρκετές φορές, και αποδεικνύεται πολλές φορές ότι το βιβλίο έχει
γραφτεί για αυτούς, ότι βλέπουν την δική τους ζωή. Και σου γράφουν τα
συναισθήματά τους για το κείμενό σου. Θυμάμαι με πόση συγκίνηση διάβασα ένα
ποίημα, που μου έστειλε μια αναγνώστρια του πρώτου μου βιβλίου, που είχε γράψει
σχετικά με αυτό. Και μια άλλη, που μου έστειλε από τον Πόρο ένα γράμμα γεμάτο
συγκίνηση για αυτό που έζησε διαβάζοντάς το «Χιλιάδες χρώματα στα μάτια της».
Συγκινούμαι ακόμη και τώρα που ξανάρχονται στη θύμησή μου αυτές οι αντιδράσεις.
Είναι σαν να ζεις μια δεύτερη ζωή, ένθετη σε αυτή που τρέχει αλόγιστα στην
καθημερινότητά σου. Ξαναζείς την δική σου ιστορία καθώς γίνεται μια «επιστροφή»
στον συγγραφέα και μια ανταλλαγή συναισθημάτων. Μια ζωή που ανακυκλώνεται και
όλο επιστρέφει! Δεν είναι τόσο μαγικό και άλλο τόσο υπέροχο;
«Π»: Εχετε σπουδάσει Αγγλική γλώσσα και Φιλολογία στο
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Σκεφτήκατε ποτέ να γίνετε καθηγητής; Να
προσπαθήσετε να περάσετε τις γνώσεις σας στα νέα παιδιά και αν όχι για ποιο
λόγο;
Βασίλης Μόσχης: Διδάσκω περισσότερο από τριάντα χρόνια στην
ιδιωτική εκπαίδευση. Και είμαι πολύ χαρούμενος για αυτό. Η τάξη είναι ένας
άλλος μικρόκοσμος που σου προσφέρει πλουσιοπάροχα εμπειρίες και συναισθήματα.
Πόσες φορές δεν μαθαίνεις από τα μικρά παιδιά πράματα που πλέον το μάτι ενός
ενήλικα δεν μπορεί να δει ή τα βλέπει τελείως διαφορετικά! Η δημιουργία που
συντελείται μέσα στην τάξη προσφέρει και αυτή δυνατές συγκινήσεις και ακόμη
εντονότερες όταν αργότερα βλέπεις τους μαθητές σου να έχουν προοδεύσει. Οταν
βλέπεις ότι έχεις προσφέρει έστω και ένα ελάχιστο ή περισσότερο και εν τέλει
βλέπεις τα αποτελέσματα των προσπαθειών σου.
«Π»: Τι πιστεύετε ότι λείπει από την Παιδεία μας σήμερα;
Βασίλης Μόσχης: Η Εκπαίδευση στη χώρα μας πάντα είχε και
έχει ένα λυπηρό έλλειμμα. Αδυνατεί να σταθεί στα πόδια της. Παραδέρνεται
ανάμεσα στις Συμπληγάδες πέτρες φωτεινών μυαλών και ελλειμματικών
γραφειοκρατών! Είναι έρμαιο μιας ζάλης που αδυνατεί να κυοφορήσει και να
γεννήσει πραγματικές αλλαγές, να προχωρήσει ένα βήμα μπροστά. Κάθε φορά,
αλλάζει προσωπείο, αλλά το πρόσωπό της παραμένει μόνιμα το ίδιο. Οταν θα βρεθεί
σε ένα σωστό δρόμο η Εκπαίδευσή μας, τότε θα μπορούμε να μιλάμε και για μια μη
ελλειμματική Παιδεία. Η Παιδεία ποτέ δεν έχει τύχει της αρμόζουσας προσοχής.
Εχουμε εγκαταλειφθεί στην λατρεία ενός κοσμογονικού παρελθόντος, χωρίς ωστόσο
να το συνεχίσουμε και να γευτούμε ένα παρόμοιο παρόν! Γιατί; Ποιος μπορεί να
απαντήσει; Γιατί οι Ελληνες διαπρέπουν στην αλλοδαπή, ενώ φυγαδεύονται στη λήθη
στην ίδια τους τη χώρα; Σου δίνεται η εντύπωση ότι η Εκπαίδευση αλλά και η Παιδεία
βρίσκεται υπό μόνιμο διωγμό.
«Π»: Δυστυχώς στην Ελλάδα μόνο ένα μικρό ποσοστό ασχολείται
με το βιβλίο. Πως θα μπορούσαμε, κατά την άποψή σας, να τους προσελκύσουμε προς
αυτό;
Βασίλης Μόσχης: Είναι αποτέλεσμα της παιδείας μας. Η
ανάγνωση, ίσως, θεωρείται χάσιμο χρόνου από μια μεγάλη μερίδα συμπολιτών μας.
Το ενδιαφέρον του ελεύθερου χρόνου μας συγκεντρώνεται σε κάτι άλλο, σε αυτά
ίσως που έχουμε εκπαιδευτεί ασύστολα και πολύ καλά τόσα χρόνια. Ο νεοπλουτισμός
παρελθόντων ετών οδήγησε σε μια ευημερία που περιοριζόταν στην επίδειξη, τη
μεγαλομανία και τη διασκέδαση. Αυτό ήταν η παιδεία μας. Στο μεγαλύτερο ποσοστό.
Ενα υπερφίαλο lifestyle που ήταν ξένο προς εμάς, αποδείχτηκε ότι τελικά ήταν
και καταστροφικό. Δεν ακολουθήθηκε μια ομαλή εξελικτική πορεία. Και αυτό ήταν,
τώρα πια, η καταστροφή μας! Τώρα, ίσως, μας δοθεί η ευκαιρία, λόγω κρίσης, να
βρεθούμε αντιμέτωποι με τα λάθη μας και να επανέλθουμε. Πάντως, το σίγουρο
είναι ότι ποτέ οι άνθρωποι δεν διδάσκονται από την Ιστορία, από το παρελθόν
τους. Και να που η ίδια η Ιστορία μας εκδικείται θυμωμένα. Τώρα οδηγούμαστε σε
μια επιστροφή για να διαγράψουμε από την αρχή έναν καινούριο κύκλο που ίσως μας
οδηγήσει σε ένα καλύτερο μέλλον. Θα δείξει. Αυτή τη στιγμή πάντως η
καθημερινότητα είναι σκληρή και απάνθρωπη. Και λέω, πάλι ίσως, ότι μπορεί η
ανάγνωση να γίνει το καταφύγιό μας. Ο χρόνος θα δείξει, διότι ο αγώνας για την
επιβίωση είναι τεράστιος.
«Π»: Στην Κατερίνη, όπου ζείτε, έχετε πει σε παλαιότερη
συνέντευξή σας ότι ο κόσμος ασχολείται με το διάβασμα. Πείτε μας τι γίνεται...
σωστά εκεί;
Βασίλης Μόσχης: Δεν γίνεται κάτι περισσότερο ή λιγότερο από
άλλες πόλεις όπου και εκεί η ενασχόληση με το διάβασμα είναι υπαρκτή. Οι ομάδες
ανάγνωσης κάνουν πολύ καλά τη δουλειά τους. Θα πρέπει, όμως, να υπάρξει μια πιο
οργανωμένη αντιμετώπιση όσον αφορά στην ανάγνωση νεαρότερων ηλικιών. Για να
υπάρξουν ακόμη περισσότεροι ενήλικες αναγνώστες.
«Π»: Το βιβλίο σας «Κράτησέ μου μια αλήθεια για το τέλος»
είναι μέσα στη λίστα με τα 10 πιο διαβασμένα, ανάμεσα σε δυνατά ονόματα της
ελληνικής λογοτεχνίας όπως της κ. Μαντά. Αυτό σας δίνει δύναμη και επιβράβευση
για τη συνέχεια ή το ...ύψος σας φοβίζει;
Βασίλης Μόσχης: Για να διασκεδάσουμε λίγο τον φόβο του
ύψους, να σας πω ότι υποφέρω πραγματικά από υψοφοβία! Αλλά εδώ αναφέρεστε σε
άλλου είδους ύψος! Δεν το βλέπω, όμως, έτσι. Δεν νιώθω ότι βρίσκομαι ψηλά.
Οπότε δεν με επηρεάζει το ύψος! Σίγουρα κάθε συγγραφέας θέλει το βιβλίο του να
είναι στα ευπώλητα, να διαβάζεται και να συζητιέται. Είναι η ματαιοδοξία του
εφήμερου. Διότι λες, δεν το έγραψα μόνο για μένα και το συρτάρι μου. Θέλεις να
πάει παραπέρα, να πετάξει, να διαβαστεί, να νιώσεις ικανοποίηση με το γεγονός
ότι το βιβλίο σου, η ιστορία σου, το κείμενό σου είναι αποδεκτό από, όσο το
δυνατόν, περισσότερους αναγνώστες. Απλά, νιώθεις περήφανος για τη δουλειά σου,
και όλη αυτή η αναγνώριση σου δίνει δύναμη και θάρρος για τη συνέχεια. Και τώρα
που το σκέφτομαι, ίσως τώρα ήταν η κατάλληλη στιγμή για μένα η συγγραφή, να με
βοηθήσει να επιβιώσω αυτής της σκληρής και απάνθρωπης πραγματικότητας που
βιώνουμε.
«Π»: Το συγκεκριμένο βιβλίο, το «Κράτησέ μου μια αλήθεια για
το τέλος» ξεκινάει πολύ δυναμικά, με ένα φόνο. Πιστεύετε ότι η Μαριάνθη
(χαρακτήρας του βιβλίου) καλώντας την Αστυνομία έπραξε όπως θα έπραττε ο κάθε
άνθρωπος;
Βασίλης Μόσχης: Η Μαριάνθη είναι φοβισμένη και εγκλωβισμένη
στο σπίτι της. Το μόνο που πιστεύει ότι μπορεί να κάνει είναι να τηλεφωνήσει
στην Αστυνομία και να ζητήσει βοήθεια. Δεν θα μπορούσε να σκεφτεί να ανοίξει
την πόρτα και να προσφέρει την βοήθειά της. Δεν ξέρει τι έχει να αντιμετωπίσει.
«Π»: Εχετε καταφέρει να έχετε αρκετούς πρωταγωνιστές στο
βιβλίο σας. Δεν σας μπέρδεψε αυτό; Το να καταφέρετε να ξεχωρίζουν οι χαρακτήρες
χωρίς να υπάρχει ενδεικτικός «μεσότιτλος ή κεφαλίδα»;
Βασίλης Μόσχης: Με τον τρόπο που είναι δομημένο το βιβλίο
ήταν απαγορευτικός κάποιος μεσότιτλος ή κεφαλίδα. Η αφήγηση διανθίζεται
συνέχεια με αναδρομές στο παρελθόν, ο χρόνος πηγαινοέρχεται από το σήμερα στο
χτες, όλα εξαρτώνται από γεγονότα που τρέχουν, από γεγονότα που σκαλίζουν ένα
μακρινό παρελθόν επηρεάζοντας σκέψεις και αναμνήσεις. Παρακολουθεί ο αναγνώστης
ένα πλέγμα ηρώων και γεγονότων φαινομενικά άσχετων μεταξύ τους, αλλά που στο
τέλος όλα καταλήγουν να έχουν το δικό τους μερτικό στην πλοκή του έργου. Είχα
πολύ ευτυχισμένες στιγμές συγγραφής πλέκοντας τους ήρωές μου και τις πράξεις
τους σε ένα γαϊτανάκι που τελικά αποδείχτηκε να προσφέρει στιγμές μυστηρίου και
σασπένς στην διάρκειά του. Εξ άλλου, το βιβλίο ακολουθεί την ίδια τη ζωή.
Γεγονότα, συμπτώσεις, διαπλοκές, δολοπλοκίες είναι συνάρτηση πολλών ανθρώπων. Η
ύπαρξη μυστηρίου στο βιβλίο ακολουθεί το μυστήριο της ίδιας της ζωής. Ο ένας
εξαρτάται από τον άλλον. Μια ομάδα ανθρώπων εξαρτάται από μια άλλη ομάδα. Ολα
και όλοι είναι εμπλεκόμενοι, όπως στην ζωή που άλλες φορές ξεμπλέκει και άλλες
φορές δεν βρίσκεται ή δεν θέλει να βρίσκεται ούτε η αρχή ούτε το τέλος. Και
κάπου στην πορεία, οι ίδιοι οι ήρωες είναι αυτοί που καθοδηγούν, σε πιέζουν για
το που θα καταλήξεις. Είναι αναπόφευκτο να ακολουθήσεις τα πάθη τους, τα λάθη
τους, να υποφέρεις και εσύ μαζί τους, να θυμώνεις με αυτούς ή να χαίρεσαι για
τις χαρές τους. Γίνεσαι έρμαιο δικό τους.
«Π»: Πιστεύετε στην δύναμη της αγάπης ή απλά ξέρετε τι
ζητάει το κοινό σας και τι λείπει από τον κόσμο μας;
Βασίλης Μόσχης: Ενα κείμενο αν είναι κατευθυνόμενο, παύει να
είναι γνήσιο, ειλικρινές, αληθινό. Δεν κάνεις έρευνα αγοράς για να δεις τι
πουλάει και να γράψεις γι’ αυτό. Κατά αρχάς, ο ίδιος ο συγγραφέας πρέπει να
είναι ευτυχισμένος με το κείμενό του. Πώς θα μπορούσε να είναι διαφορετικά;
Ετσι κι αλλιώς, δεν μπορεί να αρέσει σε όλους τους αναγνώστες. Ο κάθε
αναγνώστης είναι μια ξεχωριστή οντότητα που αντιδρά διαφορετικά διαβάζοντας ένα
κείμενο. Τα συναισθήματα ποικίλουν. Μπορεί να υπάρξουν φανατικοί αναγνώστες και
φανατικοί πολέμιοι ενός κειμένου. Δεν μπορεί να είναι όλοι ευχαριστημένοι. Από
την άλλη, δεν θα μπορούσε να λείψει και ο έρωτας, όταν γράφεις μια ιστορία.
Είναι η ίδια η ζωή. Η αγάπη είναι παντού μέσα στη ζωή μας. Αγαπάς πρόσωπα,
πράγματα, χρώματα, μυρωδιές. Ολη η ζωή μας είναι γεμάτη από έρωτα.
«Π»: Δανείζομαι ερωτήσεις από τα βιβλία σας, γιατί είναι
πολύ ενδιαφέρον να δίνετε τις απαντήσεις εσείς οι συγγραφείς
1. Αυτό είναι ο έρωτας. Ενα μικρό παιδί που το ακούς
συνέχεια, χωρίς να μπορείς να το μαλώσεις ό,τι κι αν σου κάνει.
Τελικά είναι ο έρωτας ένα μικρό παιδί όπως γράφετε;
Βασίλης Μόσχης: Και πολύ μικρό παιδί, μάλιστα! Για σκεφτείτε
τη λογική ενός μικρού παιδιού, πως σκέφτεται, πως συμπεριφέρεται. Το ίδιο δεν
είναι κι ο έρωτας; Εχει την ίδια λογική. Υπάρχει πείσμα από τη μεριά του,
απαιτεί, μουτρώνει, σε διώχνει τη μια και σε αποζητά την άλλη, σε κάνει να
γελάς και συνάμα να κλαις. Και εσύ εκεί, επιμένεις, τον ακολουθείς, ό,τι κι αν
σου κάνει.
«Π»: 2. «Ο πόνος έρχεται και φεύγει. Οι πληγές αφήνουν
σημάδια. Ανεξίτηλα μερικές φορές!».
Αυτή η φράση από το βιβλίο σας μου κέντρισε το ενδιαφέρον.
Και έχω δει ότι την έχετε «τονίσει» και εσείς στην σελίδα σας στο διαδίκτυο. Ο
πόνος φεύγει; Περνάει;
Βασίλης Μόσχης: Ο πόνος υπάρχει παντού στη ζωή μας. Η έντασή
του ποικίλει. Ανάλογα με το γεγονός που τον προκαλεί. Μια απώλεια, ένα
σημαντικό γεγονός που επηρεάζει, ίσως, την καθημερινότητά μας, από τα πιο απλά
μέχρι και τα πιο πολύπλοκα και δραματικά μας κάνουν να πονέσουμε. Τότε καλείται
ο χρόνος να αναλάβει το ρόλο του και να τον λειάνει, να ξεχαστεί, να κρυφτεί
στα πιο μακρινά λημέρια του μυαλού μας. Είναι πολλές φορές, όμως, που ο πόνος
είναι τόσο έντονος που κανένας χρόνος δεν μπορεί να τον μαλακώσει. Έχει αφήσει
τα σημάδια του πάνω σου και δεν σε αφήνει να ξεχάσεις, βαραίνει την ψυχή σου. Είναι
το άδικο της ζωής που καμιά δικαιοσύνη δεν μπορεί να διορθώσει.
«Π»: 3. Οταν τελειώνει μια σχέση, τελειώνει και ο έρωτας;
Βασίλης Μόσχης: Ο έρωτας είναι μια παρεξηγημένη έννοια. Ο
καθένας μπορεί να τον αντιμετωπίζει διαφορετικά. Μπορεί να είμαστε ερωτευμένοι
με ένα πρόσωπο, αλλά μπορεί να είμαστε κι ερωτευμένοι με τον ίδιο τον έρωτα.
Και τον ακολουθούμε πιστά. Είναι η ματιά που διαθέτει ο καθένας για να ατενίσει
τον ορίζοντά του. Γιατί, τι άλλο είναι η ζωή; Ενας ατελείωτος και επίμονος
έρωτας!
«Π»: Το βιβλίο σας έχει έντονα ιστορικά γεγονότα από την
Κατοχή και τον Εμφύλιο. Μια εποχή που σημάδεψε βαθιά την Ελλάδα. Είναι ιστορίες
μυθοπλασίας ή ένα... κέντημα πραγματικών ιστοριών - γεγονότων που σας έχουν
διηγηθεί;
Βασίλης Μόσχης: Η Κατοχή και ο Εμφύλιος παραμένουν δυο
θέματα που ακόμη τα βλέπουμε από μακριά. Αν γίνουν έρευνες, μελέτες, αναλύσεις
για την Κατοχή, η συνέχεια θα είναι, σαν φυσικό επακόλουθο και ο Εμφύλιος.
Οπότε δεν αγγίζουμε ούτε το ένα, ούτε το άλλο. Εξ άλλου, τα πρώτα σημάδια του
Εμφυλίου παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Πόσο σωστός ή λάθος
μπορεί να είναι κάποιος αν πει ότι αυτή η κατάσταση συνεχίζει ακόμη και σήμερα;
Δεν μαθαίνουμε από την Ιστορία, την αγνοούμε επιδεικτικά και αυτή πάντα μας
εκδικείται. Τα ιστορικά γεγονότα που αναφέρονται στο βιβλίο είναι πέρα για πέρα
πραγματικά μετά από έρευνα που έχω κάνει. Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η
ιστορία της μάνας που απεγνωσμένα ψάχνει να βρει τον τάφο της κόρης της. Με
είχε συγκλονίσει τρομερά αυτή η ιστορία όταν την πρωτοάκουσα. Δυστυχώς, το
επαναλαμβάνω, δεν μαθαίνουμε από την Ιστορία. Συνεχίζουμε να κάνουμε τα ίδια
λάθη. Και θα κληθούμε να πληρώσουμε το τίμημα.
«Π»: Πιστεύετε ότι σαν Ελλάδα -λόγω κρίσης και μέτρων-
γυρίζουμε πίσω; Στα χρόνια του εμφύλιου και της εποχής που ξεπουλάγαμε την
περιουσία μας για ένα κομμάτι ψωμί; Και αν όχι την περιουσία μας τι πιστεύετε
ότι «ξεπουλάμε» σήμερα;
Βασίλης Μόσχης: Ηδη έχουμε επιστρέψει στο παρελθόν. Δεν ξέρω
αν έχουμε φτάσει στο δρόμο εκείνο που λοξοδρομήσαμε τότε, για να ακολουθήσουμε
τη σωστή πορεία τώρα. Θα δείξει ο χρόνος. Πάντως το ξεπούλημα έχει ήδη αρχίσει
και στεκόμαστε με ένα βλέμμα απορίας να παρακολουθούμε όλα αυτά που συμβαίνουν.
Δεν τα βάζουμε κάτω, να πάρουμε χαρτί και μολύβι για να κάνουμε τους
λογαριασμούς μας. Η κρίση είναι ηθική, οικονομική, πολιτική. Τι θα βγει από όλο
αυτό; Ισως κανείς δεν ξέρει!
«Π»: Αλήθεια μπορεί ένα γεγονός να κρύβει πολλές
διαφορετικές αλήθειες;
Βασίλης Μόσχης: Είναι μια σκληρή πραγματικότητα. Ετσι είναι.
Υπάρχουν πολλά δίκια, διαφορετικά, ανάλογα από πού κοιτάει ο καθένας. Ο καθένας
ακολουθεί την αλήθεια που του αρέσει, που τον βολεύει. Σύμφωνα με το κατά πως
μεγάλωσε, πώς ανατράφηκε. Καθένας διαλέγει τη δική του αλήθεια. Και μετά; Οσοι
πιστοί προσέλθετε.
«Π»: Σαν συγγραφέας πως πιστεύετε ότι κερδίζει έναν
αναγνώστη το βιβλίο σας; Και διαβάζοντάς το σαν αναγνώστης τι είναι αυτό που
σας κερδίζει;
Βασίλης Μόσχης: Από την πρώτη σελίδα ο αναγνώστης
παρασύρεται σε ένα ρυθμό σασπένς για το τι πρόκειται να συμβεί στη συνέχεια.
Ακολουθεί μια καταιγιστική αφήγηση με τα γεγονότα να ακολουθούν το ένα το άλλο,
αναπάντεχες εξελίξεις, σφοδρές συγκρούσεις που κρατούν τον αναγνώστη σε
εγρήγορση. Τα ιστορικά γεγονότα αναφέρονται σε σχέση με την καθημερινότητα των
ηρώων, χωρίς επιπλέον στοιχεία που μπορεί κανείς να βρει σε ιστορικά βιβλία. Τα
σχόλια και οι κριτικές των αναγνωστών του βιβλίου συμπορεύονται με τις δικές
μου προσδοκίες προκαλώντας μια πλημμύρα ανείπωτων συναισθημάτων.
«Π»: Κύριε Μόσχη σας ευχαριστούμε για τον χρόνο που μας
διαθέσατε.
Βασίλης Μόσχης: Εγώ σας ευχαριστώ που μου δώσατε την
ευκαιρία να επικοινωνήσω με τους αναγνώστες σας, τους δυναμικούς Ελληνες της
Διασποράς.
Λίγα λόγια για το βιβλίο
«Κράτησε μου μια αλήθεια για το τέλος»
Ο Γεράσιμος Χαλκιάς γίνεται έρμαιο εκβιαστικών και
απειλητικών τηλεφωνημάτων. Τον κατατρέχει ένα παρελθόν που χάνεται στα μαύρα
χρόνια της Κατοχής και του Εμφυλίου. Ο Αλέξης Μακρής, διάσημος ηθοποιός,
βρίσκεται αντιμέτωπος με απροσδόκητες αποκαλύψεις. Ακολουθεί τις ανατροπές της
ζωής του, που τον οδηγούν σε μια εκπληκτικά αναπάντεχη αλήθεια. Είναι και η ζωή
ένα μεγάλο θέατρο; Η Δανάη Ρήγα ερωτεύεται παράφορα τον Νικόλα Χαλκιά. Ζει ένα
μεγάλο έρωτα, αλλά οι ανατροπές την φέρνουν σε αδιέξοδα. Τι μπορεί να συμβεί; Η
Αργυρώ Λάμπρου αντιμετωπίζει ένα παρελθόν που προκαλεί πόνο με βλέμμα γεμάτο
απορίες αλλά και αισιοδοξία. Eνα πολυπρόσωπο μυθιστόρημα, οι ήρωες του οποίου
συγκρούονται με τα συναισθήματά τους σε ένα γαϊτανάκι εκπλήξεων και ανατροπών.
Μια σκληρή ιστορία οικογενειών, που ξετυλίγεται στον τουρκοκρατούμενο Oλυμπο
και τα γύρω χωριά του, το Λιτόχωρο, τον Πλαταμώνα, τον Aγιο Παντελεήμονα, το
Λιβάδι Ολύμπου, την εποχή της Κατοχής και του Εμφυλίου και συνεχίζει στη
μεταπολεμική Αθήνα, στο Σούνιο, στην Yδρα.
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα
Ο Βασίλης Μόσχης γεννήθηκε στην Κατερίνη το 1954. Eχει
σπουδάσει Αγγλική Γλώσσα και Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης.
Γράφει την καθημερινή στήλη «ΟΥΔΕΝ ΣΧΟΛΙΟΝ» στην εφημερίδα «ΟΛΥΜΠΙΟ ΒΗΜΑ» της
Κατερίνης και τη στήλη «ΒΙΒΛΙΟ». Eχει γράψει οκτώ βιβλία για τη διδασκαλία της
αγγλικής γλώσσας. Το «Κράτησέ μου μια αλήθεια για το τέλος» είναι το δεύτερο μυθιστόρημά του μετά το bestseller «Χιλιάδες χρώματα στα μάτια της…».
