Ο Μάκης Μάτσας γράφει την ιστορία του ελληνικού τραγουδιού

Μια προσωπική μαρτυρία του Μάκη Μάτσα, ύστερα από 40 χρόνια όπως τα έζησε μέσα από την ελληνική μουσική.

Αν και «πίσω απ’ τη μαρκίζα», ο Μάκης Μάτσας επηρέασε όσο λίγοι τη μουσική σκηνή, καθώς συνεργάστηκε με τους κορυφαίους ερμηνευτές και πολλά από τα τραγούδια που επέλεξε έγιναν τα αγαπημένα του ελληνικού λαού.

«Ξεκινώντας από τον Μίνω συνεχίζοντας με τον Μάκη και προχωρώντας σήμερα στην Τρίτη γενιά με τη Μαργαρίτα και τον Μίνω η οικογένεια Μάτσα κλείνει σε λίγα χρόνια ένα αιώνα προσφοράς στο ελληνικό τραγούδι και τη δισκογραφία: Βαμβακάρης, Τσιτσάνης, Παπαϊωάννου, Μητσάκης, Καλδάρας, Χατζιδάκις, Θεοδωράκης, Καζαντζίδης, Μαρινέλλα, Βοσκόπουλος, Λοΐζος, Λ. Παπαδόπουλος, Νταλάρας, Κουγιουμτζής, Πάριος, Αλεξίου, Παπακωνσταντίνου, Γαλάνη, Διονυσίου, Μαχαιρίτσας, Τόκας, Μικρούτσικος, Μητροπάνος...».
Η ζωή του Μάκη Μάτσα, γεμάτη ριψοκίνδυνες αποφάσεις, προσωπικές συγκρούσεις, ανέκδοτες λεπτομέρειες και αθέατες πλευρές της ελληνικής μουσικής, συνθέτουν τη διαδρομή ενός ανθρώπου που αν και «πίσω απ' τη μαρκίζα» επηρέασε όσο λίγοι τη μουσική πορεία μιας ολόκληρης χώρας και αποτελούν το υλικό ενός βιβλίου που θα κυκλοφορήσει στις 29 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις «Διόπτρα». Τίτλος του: «Πίσω από τη μαρκίζα». Στην προδημοσίευση στο «Εθνος της Κυριακής» και η κοσμοθεωρία του: «Ο,τι ονειρευτείs μπορείς να το πετύχεις». «Οταν μια πόρτα κλείνει, δυο πόρτες θ' ανοίξουν». Ακόμα, η μεγάλη απόφαση να ξεκινήσει τη Μίνως, το συμβόλαιο με τον Καζαντζίδη, η Χαρούλα και ο Τόλης. «Από τη στιγμή που η ''Μίνως Μάτσας & Υιός'' έγινε πραγματικότητα και μπόρεσα να αποκτήσω το πρώτο μικρό κεφάλαιο κίνησης με τις λίγες αναντικατάστατες λίρες που μου εμπιστεύθηκε ο πατέρας μου, έπεσα με τα μούτρα στη δουλειά. Η ζωή μου έκτοτε έγινε ένα τραγούδι, όχι πάντα χαρούμενο [...] Δεν έχω λόγια να περιγράψω το συναίσθημα που νοιώθεις σε αυτή τη δουλειά, όταν ξαφνικά αντιλαμβάνεσαι ότι μια δική σου επιλογή, μέσα σε λίγα μόλις εικοσιτετράωρα, γίνεται η αγαπημένη ενός ολόκληρου λαού [...] Νοιώθεις σαν ένας μικρός θαυματοποιός».
Το συμβόλαιο και τα... παντελόνια

Με τη σύζυγό του Ρούλα και τον Γιάννη Πάριο μετά την επιτυχία του δίσκου τα «Νησιώτικα».

«Είναι πια Δεκέμβριος του 1963 [...] Το όνειρο της συνεργασίας μου με τον Στέλιο βρίσκεται ένα βήμα πριν από την υλοποίησή του. Υστερα από πολύχρονες διαπραγματεύσεις όλα πλέον είναι έτοιμα. Ενα τετραετές συμβόλαιο για τον Καζαντζίδη με μια αμοιβή αδιανόητη για την εποχή, και ένα ακόμη συμβόλαιο για τη Μαρινέλλα που θα άρχιζε πλέον εκτός από τα σεκόντο του Καζαντζίδη να κάνει και τη δική της σόλο καριέρα. [...] Τη στιγμή, όμως, που τα χέρια του Στέλιου και του πατέρα μου θα έπαιρναν τις πένες για να βάλουν τις τελικές υπογραφές, η γραμματέας του Δανιηλίδη μπαίνει ξαφνικά στην αίθουσα και μας αναγγέλλει ότι κάποιος ζητάει επειγόντως τον Στέλιο [...] Η ώρα περνάει και αναρωτιόμαστε γιατί αργεί ο Στέλιος να επιστρέψει. Η Μαρινέλλα φανερά ανήσυχη βγαίνει στο διάδρομο και τρέχει προς την εξώπορτα για να δει τι συμβαίνει. [...] Θα είχε περάσει ένα τέταρτο που εμένα μου φάνηκε ένας χρόνος. Οπότε ξαφνικά από τη μισάνοιχτη πόρτα του γραφείου ακούμε βήματα στο διάδρομο και τη χαρακτηριστική φωνή της Μαρινέλλας να λέει στον Καζαντζίδη με πολύ έντονο ύφος: ''Ακου να δεις Στέλιο. Αν εσύ δεν φοράς παντελόνια εγώ φοράω. Πάμε μέσα!'' [...] «Στο τέταρτο περίπου που περιμέναμε στο γραφείο του Δανιηλίδη, ο Κολοκοτρώνης προσπαθούσε να τον πείσει να πάνε στον Λαμπρόπουλο που, όπως του έλεγε, ήταν έτοιμος να του προσφέρει γη και ύδωρ. Ο Κολοκοτρώνης ήξερε πολύ καλά τον Στέλιο και εκτιμούσε ότι αν τον έπειθε έστω να τον ακολουθήσει για λίγο στο γραφείο του Τάκη, θα κατόρθωνε ίσως όχι μόνο να αναβάλει, αλλά και να ματαιώσει το συμβόλαιο μαζί μας. Δεν είχε υπολογίσει, ωστόσο, τα... παντελόνια της Μαρινέλλας».

Από αριστερά: Απόστολος Καλδάρας, Πυθαγόρας, Χάρις Αλεξίου, Γιώργος Νταλάρας.

Ενας πρίγκιπας στην πίστα

Γιώργος Νταλάρας, Χάρις Αλεξίου και Γιάννης Πάριος μαζί σε τριπλή απονομή χρυσών δίσκων.

«Είδα έναν άνθρωπο πραγματικά ξεχωριστό [...] Πρέπει να κέρδιζε περισσότερα χρήματα από οποιονδήποτε άλλο καλλιτέχνη, αλλά αυτό έμοιαζε να μην τον απασχολεί καθόλου. Τα ξόδευε χωρίς να το σκέφτεται ή και χάριζε λεφτά σε όσους του ζητούσαν». Στην ανανέωση του συμβολαίου συνέβη κάτι που δεν θα το ξεχάσει ποτέ: «Αναρωτιόμουν αν θα είναι στοιχειωδώς λογικός ή αν θα μου ζητήσει κάποιο αστρονομικό ποσό. Ο Τόλης πίνει μια γερή γουλιά καφέ, βγάζει από την τσέπη του ένα στυλό, παίρνει το συμβόλαιο μπροστά του και με το γνωστό μεγαλοπρεπές ύφος του μου λέει: ''Πού να βάλω την τζίφρα μου;''. Τα έχασα. ''Μα όλα τα οικονομικά θέματα είναι ανοιχτά'', του λέω. ''Μάκη, συμπλήρωσε ό,τι θέλεις και δώσε μου να το υπογράψω'', ήταν η απάντησή του».

Με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια. Πίσω διακρίνεται ο εγγονός του Μάκη Μάτσα, Θάνος.

Οι εκπλήξεις με τον Τόλη, δεν έχουν τελειωμό: «Το 1973 [...] έρχεται μια μέρα στο γραφείο και μου λέει: "Αύριο ετοιμάσου να υποδεχτείς τη γυναίκα μου. Θα την πάρω από τη Philips και θα 'ρθει εδώ, να κάνουμε μαζί τους δίσκους μας". Μόλις το άκουσα, πάγωσα. Σκέφτηκα αμέσως ότι μετά το πλήγμα που είχε δεχτεί η Philips και ο φίλος μου ο Νίκος Αντύπας [...] Σκόπιμα άρχισα να επικαλούμαι διάφορες προσχηματικές δικαιολογίες για να ματαιώσω το όνειρό του [...] Οπότε τον βλέπω σε κάποια στιγμή να ανάβει, να πετάγεται και να μου λέει την απίστευτη ατάκα: "Ρε Μάκη δεν έχεις το Θεό σου, σου φέρνω το μ". στο πιάτο και εσύ το κοιτάς στα δόντια, ειλικρινά δεν σε καταλαβαίνω"».

Ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Μάκης Μάτσας και ο Μάνος Χατζιδάκις σε χαλαρή συζήτηση το 1967.

Το τραγικό λάθος στον δίσκο της Χαρούλας

Από την ηχογράφηση των «Απρόβλεπτων τραγουδιών». Χάρις Αλεξίου, Μάνος Χατζιδάκις και Μάκης Μάτσας στις αρχές του 1987.

«Γυρνάμε το ρολόι του χρόνου πίσω στο 1971 [...] Η Χαρούλα ενθουσίασε όσους την άκουσαν από την πρώτη δοκιμή: «Εχοντας γοητευθεί από το "Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι" και γνωρίζοντας πόσο ταίριαζε η φωνή της σε αυτό το ύφος, λέω στον Αχιλλέα Θεοφύλλου: "Εχουμε ήδη ηχογραφημένο ένα καταπληκτικό ζεϊμπέκικο του Βασίλη Βασιλειάδη. Το "Οταν πίνει μια γυναίκα". Δεν το δοκιμάζουμε με την Αλεξίου; Σίγουρα θα το τραγουδήσει καλύτερα". [...] Οπως είχα φανταστεί το τραγούδι η Αλεξίου το ερμήνευσε υπέροχα [...] . Αποφασίζουμε να το κυκλοφορήσουμε με τη φωνή της και σε δύο εβδομάδες ο δίσκος βγαίνει στην αγορά [...] Δεν φαντάζεστε, όμως, τι μας περίμενε και τι κατάρες έμελλε να φάει η καημένη η Αλεξίου και όλοι εμείς μαζί της. [...] Τι είχε συμβεί; Οταν παραγγείλαμε στο εργοστάσιο της Columbia να τυπώσει το θρυλικό ''Οταν πίνει μια γυναίκα'', ο τεχνικός έκανε ένα τραγικό λάθος, αντί να ρεμιξάρει και να στείλει για εκτύπωση το τραγούδι με τη φωνή της Αλεξίου, στέλνει για παραγωγή την παλαιότερη ηχογράφηση του ίδιου τραγουδιού που είχαμε κάνει με τη φωνή της Πετράκη! Και σαν να μην έφτανε αυτό στην ετικέτα του δίσκου είχε τυπωθεί το όνομα της Αλεξίου, ενώ βέβαια τραγουδούσε η Πετράκη ["] Το ''τεχνικό'' λάθος διορθώθηκε, μέσα σε δύο εικοσιτετράωρα, αλλά η ζημιά είχε γίνει!. Αν και «πίσω απ' τη μαρκίζα», ο Μάκης Μάτσας επηρέασε όσο λίγοι τη μουσική σκηνή, καθώς συνεργάστηκε με τους κορυφαίους ερμηνευτές και πολλά από τα τραγούδια που επέλεξε έγιναν τα αγαπημένα του ελληνικού λαού. ΕΛΕΝΗ ΓΚΙΚΑ
elgika@pegasus.gr